رویکردهای نوین در برخورد با سایت‌های پسامعدنی

بشر رابطه دوسویه با طبیعت و بستر زمین دارد. کره خاکی هم منبع الهام و هم منبع ارتزاق انسان است. برداشت بشر از بستر زمین از دوران‌ اولیه حضور بشر بر روی زمین شروع شد و همچنان نیز ادامه دارد. بدین ترتیب انسان در مسیر رشد و تکامل خود تا امروز، در مناظر بکر و طبیعی فراوانی دخل و تصرف کرده و در واقع مناظر طبیعی را به مناظر فرهنگی، معدنی، صنعتی و ... مبدل کرده است. منظر حاصل از فعالیت‌های استخراجی و معدنی، برخلاف منظر کشاورزی، در اغلب نمونه‌ها یک بخش پایدارِ جغرافیایی و اقتصادیِ آن نیست و مدت زمان فعالیت‌های معدن‌کاری بازه زمانی کوتاهی دارد. در نتیجه منظر معدنی به سرعت متروک و به منظر پسامعدنی بی‌مصرف تبدیل می‌شود. سایت‌هایی که نشان از تعامل یک سویه بشر با بستر زیست دارد. این نوشتار در پی پاسخ به این سؤال است که مناظر به جای مانده از فعالیت‌های معدنی، چگونه می‌توانند در برنامه‌ریزی و طراحی به مناظر مطلوب تبدیل شوند؟ در این میان تلاش می‌شود پس از مرور بر رویکردهای مختلف به مناظر معدنی و پسامعدنی در دهه‌های اخیر، رویکرد ویژه مانوئل پالرم، معمار اسپانیایی، در پرداختن به این مناظر مورد بررسی و تحلیل قرار بگیرد. در واقع پالرم با رویکردی منظرین و با استفاده از ابزاری به نام ماتریس روشی نوین در این زمینه را معرفی می‌کند.